Hareketli ve hararetli günler devam ediyor. Tartışmalar, gelişmeler ve diğerleri arasında yeni bir yıla daha girdik. 2022’nin son ayı seçim ve ekonomi ana gündeminde, 6’lı masanın başkan adayı kim olacak tartışmaları ile geçti. Son haftaları, baba-oğul, abla-kardeş ilişkileri üzerinden şekillenen, hızlı ve günlük ilerlemeler, öne çıkışlar ve geriye düşüşler ile tamamladık. Adayın isminin açıklanması, 2023’e kaldı. Yıllardır süren EYT sorununun çözüme ulaşması ile de seneyi bitirdik. Sahipleneni çok olsa da gerçek başarı istikrarlı bir şekilde mücadeleyi sürdürenlere ait. Örgütlenmenin önemi ve mücadelede istikrarın ne kadar değerli olduğu göstermesi açısından çok önemli bir örnek olarak hafızalarımıza kazındı. Kitleler, parti genel başkanları, seçimler, seçmenler, adaylar, belediye başkanları, şehirler söz konusu olunca da hakikat arayışımızın konusu Farabi, Erdemli Şehirler ve Filozof Başkan oldu.
Farabi (870-950) Türkistan’da Farab yakınlarında bir köyde dünyaya gelmiştir. Türk-islam dünyasının en önemli filozoflarından ve bilim insanlarından biri olarak Aristo’dan sonra ikinci üstat olarak adlandırılmış, ahlaktan metafiziğe, siyasetten müziğe kadar pek çok alanda eserler vermiştir. Siyaset bilimi üzerine yaptığı çalışmalar ve mantık çalışmaları çok önemli hael gelmiştir. Dil ile mantık arasında kurduğu ilişkiyi kısaca “gramer bilmeyen hatasız konuşamaz, mantık bilmeyen de her zaman doğru düşünemez” cümlesinde görebiliriz. Mantığın doğru düşünmenin kurallarını verdiğini, iletişim içinde dilin ne kadar önemli olduğunu düşünürsek yaptığı çalışmaların günümüze ışık tutacak kadar güçlü olduğunu fark etmemek mümkün değil.
Bugün yaşadıklarımızı doğru değerlendirebilmek, düşüncelerimizi, duygularımızı iyi ifade edebilmek ve bunları uygun davranışa yansıtmaktan geçiyor. Kullandığımız dil ve ifade ettiğimiz cümlelerin gerçeği ne kadar yansıttığı ve etrafımızda bize sunulan şeyleri hangi kriterlere göre değerlendirdiğimizi sorgulamak bizi bulunduğumuz konumdan belki bir adım ileri götürebilir. Mantık doğru düşünmenin ve doğru ifade etmenin yoluysa günlük siyaseti gerçekçi bir şekilde yorumlamak için aklın ve mantığın yolunu takip etmek aslında en kestirme yol olarak gözüküyor.
Farabi felsefeyi teorik ve pratik olmak üzere ikiye ayırmış, pratik felsefenin içinde siyaset ve ahlak yer almış, siyaseti de mutlu olmanın yolu olarak görmüştür. Mutluluk ise gerçek mutluluk ve zannedilen mutluluk olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Önemli kitaplarından biri olan Erdemli Şehir (El-Medinetü‘l-Fazıla) isimli eserinde, şehirler erdemli şehirler ve erdemsiz şehirler olmak üzere sınıflandırılır. Erdemli şehirler, erdemli insanların yaşadığı, yöneticisinin ise filozof başkan olduğu, dayanışmanın esas olduğu, mutlak saadet içindeki topluluklardır.
Erdemli olmayan şehirleri ise Cahil Şehir, Fasık Şehir, Değişmiş Şehir ve Sapkın Şehir olmak üzere dörde ayırmıştır. Bunlar sahte mutlulukların, bozulmanın, yozlaşmanın hakim olduğu şehirlerdir. Cahil şehirleri de kendi içinde sınıflandırır. Erdemli şehrin gelişmesi ilk başkana bağlıdır ve ilk başkan için 12 özellik belirler. Bu özellikler içinde, maddi şeyleri önemsememek, zulüm ve baskıdan uzak olmak, adil olmak, keskin bir zeka ve konuşma yeteneğine sahip olmak, korku ve zaafa düşmemek, doğruyu sevmek, düşkünlüklerden uzak olmak vb yer alır. İlk başkandan sonra gelecek ikinci başkanın 12 özelliğe sahip olmasının zor olacağını düşündüğünden 6 özellik belirler. Adalet, erdem ve mutluluk arasındaki bağlantıyı çok net ortaya koyarken akıl ve tahayyül gücü ile oluşturduğu düşünceleri hem siyaset bilimine hem de sosyolojiye yön verir.
21.yüzyılın şehirlerinde, fırsatlar, olanaklar ve kalabalıklar arasında, yoksulluk, yoksunluk, güvenlik ve barınma sorunları ile iç içe, şiddetin farklı biçimlerini yaşarken, nasıl bir şehirde yaşadığımızı sorgulamak gerekmiyor mu? Sizce 2023 yılında, orta çağdan yükselen sesin söylediklerini göz önüne aldığımızda, en küçük yönetim biriminden en büyüğüne, sivil toplum kuruluşlarından, siyasi partilere, her türlü kamu kuruluşundan özel sektöre kadar görev yapan yöneticiler ve başkanlardan çok şey mi istiyoruz?
Kimi ya da kimleri seçtiğimiz ve niye seçtiğimiz çok önemli değil mi? Sahte mutluluklar yaratmak için verdiğimiz emekler, abartılı beğeniler ve aklın yer almadığı yok edişler arasında hakikatin izini sürmekten vazgeçmemek bir dönüm noktası. Tercihlere göre geleceğimiz şekillenecek.
Tercihlerimizin hepimize mutluluk getireceği, sanmak yerine hakikate ulaştığımız, sağlıklı ve sevgi dolu bir yıl diliyorum.
Yeni yıl eskisini aratmayan bolluk, bereket ve huzur içinde geçecek bir yıl olsun.
