Bugün 26 Ekim, kadın muhtarlar günü.
Coğrafyamıza özgü olan muhtarlıklar 19. yüzyıldan itibaren yaşamımız içinde yer almışlardır. Yereldeki en küçük birim olarak halkla iç içe olan kurumlardır. Yerelde yaşanan sorunlara çözüm bulma, kendi dinamiklerini oluşturma, dayanışma ruhunu geliştirme gibi özellikleri ile demokrasiye katkısı çok değerlidir. Özellikle pandemi koşullarını yaşadığımız bu dönemde, olağanüstü şartlar karşısında dirençli mahallelerin inşası açısından muhtarlıklar çok daha önemli hale gelmektedir.
Türkiye’de kadınların seçme seçilme hakları gündeme geldiğinde 5 Aralık 1934 tarihi öne çıkar. Meclise seçilme hakkının kazanıldığı bu tarih ile birlikte aslında iki önemli gün daha temsil ve katılım açısından önemli role sahiptir. Ülkemizde kadınlar 3 Nisan 1930’da belediyelerde, 26 Ekim1933’te ise köylerde muhtarlık ve köy ihtiyar heyetlerine seçilme hakkının kazanmışlardır.
Kadınların muhtarlıklarda temsil oranları yok denecek kadar azdır. 2014 seçimlerinde %1,3, 2019’da %2,1 oranında temsil edilmişlerdir. 6 Haziranda 2021’de yapılan ara seçimlerde kadın muhtar sayısı 1119 olmuştur. Türkiye Muhtarlar Konfederasyonu Teşkilat Başkan Yardımcısı Havva Usta Rendeci’den aldığımız son verilere göre 50 bin 340 muhtar içinde, 1000’i mahalle 122’si köy muhtarı olmak üzere 1122 kadın muhtar görev yapmaktadır.
Kadın erkek eşitliğini sağlamada en yüksek potansiyeli içinde barındıran muhtarlıklarda kadın temsilin bu kadar az olması kabul edilebilecek bir durum değildir. Kadınların yaşadığı yerlerde kararlara katılması ve etkin olması, sorunlar karşısında farklı bakış açıları ve yeni çözüm yolları oluşturacaktır.
Yerelden başlayan eşitlik mücadelesi, bu yolda adaylaşmış, seçilmiş kadınların sırtlarında yükselmektedir. Onların bu mücadelesi gelecek nesillere yeni ufuklar ve imkanlar sağlamaktadır. Seçim süreçlerinde her türlü zorluğa göğüs geren, sadece kadın olmakta kaynaklanan ayrımcılıklara direnen, rol model olan, seçildikten sonra çok çalışan, “ kadından muhtar olmaz” algısını kıran ve hiç vazgeçmeyen tüm kadın muhtarların günü kutlu olsun.
Önümüzdeki dönemde daha çok kadın muhtar olması için çalışmaya devam!
