T. 22 yaşında bir tıp fakültesi öğrencisi. “Transların yakılarak öldürüldüğü değil, başarılara imza attıkları bir dünya istiyorum” diyor.

T. 22 yaşında bir tıp fakültesi öğrencisi. Mezun olmasına iki sene var. Mezun olmadan önce bir kadın olarak yeni kimlik kartını almaya çalışıyor çünkü tıp diplomasının doğduğunda ona atanan kimliğe değil, kendisine ait olmasını istiyor.

Antep’te doğmuş, üniversite sınavında derece yapmış ve İstanbul Tıp Fakültesi’nde okumak üzere 5 sene önce İstanbul’a gelmiş. Ailesinden destek almıyor, açıldığından beri görüşmemişler…

T’nin cinsiyet uyum ameliyatını olabilmek için maddi desteğe ihtiyacı var. Bunun için bir kitle fonlaması (crowdsourcing) kampanyası başlattı.

Doktor olduğunda, diplomasını gururla duvarına asmak istiyor. Ancak kadın olmasına rağmen kimlik kartında erkek yazdığı için atamasının yapılmayacağından, devlet memuru olarak ayrımcılık göreceğinden endişeli.

“Önyargıları kırmak ve trans kadınların neler başarabileceğini göstermek istiyorum. Birçok alanda okuyoruz. Ben de tıp okuyan bir trans kadın olarak mesleğimi rahatça yapabilmek istiyorum. Bu ameliyatı olmak için de insanların desteğine ihtiyacım var. Transların yakılarak öldürüldüğü değil, başarılara imza attıkları bir dünya istiyorum” diyor.

T. tıp öğrencisi bir trans kadın olarak, üniversite hayatını, gelecek planlarını, cinsiyet uyum sürecini bianet’e anlattı.

Seni biraz tanıyabilir miyiz?

Adım T, 22 yaşındayım. İstanbul Tıp Fakültesi 5. Sınıf öğrencisiyim. Trans kadınım.

Hep İstanbul’da mıydın?

Hayır, Gaziantep’te doğdum. Fen Lisesini kazandım, 4 yıl orada okudum ve üniversite için İstanbul’a geldim. 5 senedir İstanbul’da yaşıyorum.

Üniversite hayatı nasıl gidiyor?

İlk yıl biraz sessizdi çünkü ben geçiş sürecime başlamamıştım ve açık değildim. O zamanlar kendimi gey olarak tanımlıyordum. Bir yıl sonra açık kimlikli bir eşcinsel olarak yaşamaya başlayınca biraz sıkıntılar yaşadım ama daha çok ailemle. Üniversiteye çok fazla yansımadı. Profesörlerin ve birlikte okuduğum öğrencilerin eğitim, kültür seviyesi nedeniyle tepki almadım.

Trans geçiş sürecimde tek bir olay yaşadım, üniversitedeki tek travmam o.

Sosyal medyada görmüştük, İstanbul Üniversitesi’nde bir profesör derste transfobik söylemlerde bulunmuştu. O sınıfta mıydın? Neler oldu anlatır mısın?

Evet. Bir profesör ders veriyor, konu hipogonadizm. İşte hipofiz bezleri, endokrin hormonları, testosteron, östrojen falan… Konunun translıkla hiçbir alakası yok ama anladım nereye gideceğini.

Sonunda profesör konuyu translığa getirdi ve “Bize rahmi yumurtalı olmayan adamlar geliyor, ‘Ben kadın olacağım’ diyor. Bunlar psikopat. Biz bunlara bakıp psikiyatriye yönlendiriyoruz” dedi.

Cüzdanından kendi kimliğini çıkarttı, “İşte bu mavi kimlik. Onlar pembe kimlik için uğraşıyorlar” gibi şeyler söyledi. Amfide 250 öğrenci var. Ben en arkadayım, hoca trans olduğumu bilmiyor. 70-80 öğrenci hocayla birlikte kahkaha atıyor.

Sonra kalktım ve “Hocam siz kime psikopat diyorsunuz? Ben trans kadınım” dedim. Şaşırdı çünkü amfide trans bir kadın olmasını beklemiyordu. Arkasını dönüp slaytı okumaya başladı.

Ben de bunu herkesin önünde söylediğini, dolayısıyla herkesin önünde açıklamasını yapması gerektiğini söyledim. Bana “Dersten sonra gel sana açıklamasını yaparım” dedi.

Bunu yapan kişi endokrin, yani transların çok içiçe olduğu bir alanda çalışıyor. Buna da çok şaşırıyorum, bu adamı kimse mi şikayet etmedi şimdiye kadar? Çünkü çok fobik bir insan.

Peki amfide 250 kişinin içinde bir açıklama yaptı mı?

Hayır. Ben de ifşa ettim. Açıkçası bu kadar yayılacağını da tahmin etmiyordum. Yani LGBTİ aktivistleri arasında yayılır, insanlar da bilir bu kişiyi diye düşünmüştüm.

Türk Tabipler Birliği (TTB) bana destek verince olayın akışı değişti.

TTB sana nasıl destek oldu?

Ben bu olayı Twitter’dan paylaşmıştım. TTB’den doktorlar bunu görmüş. Beni Genel Kurul toplantılarına çağırdılar, çok ilgilendiler. TTB’nin desteği olay yaşandıktan birkaç gün sonra geldi. O dört günde okulda kötü şeyler yaşadım.

Neler oldu? Yönetimin yanısıra öğrencilerin tavrını da merak ediyorum.

Tıp Fakültesi öğrencilerinin şöyle bir politik duruşu var… Daha doğrusu bir politik duruşları yok, apolitikler. Kariyerlerini birinci plana koyup, geri kalan her şeyi görmezden geliyorlar. Mesela birine ne negatif, ne pozitif davranıyorlar; nötrler. Okulun tutumu da böyle. Ülke gündeminden de uzaklar.

O yüzden bu olayda da hep nötr durmaya çalıştılar. Ama okuldaki feminist öğrencilerin kulübü çok destek oldu. Bir metin hazırladılar, 11 diğer kulüp imzaladı, bildiri olarak yayınlandı. Sataşma ya da sözlü şiddet gibi bir şey hiç yaşamadım. Twitter hariç, çok destek gördüm.

Okul yönetiminin yaklaşımı ne oldu?

Önce bana soruşturma açtılar.

Sana neden soruşturma açtılar?

Profesörü ifşa ettiğim için.

Profesöre bir uyarıda bulundular mı?

Hayır, hiçbir uyarıda bulunmadılar, ta ki TTB devreye girene kadar. İlkokuldaymışız gibi yönettiler durumu. Beni çağırdılar, “Neden böyle yaptın? Kol kırılır yen içinde kalır. Neden bunu yaydın herkese?” gibi şeyler söylediler. Bir tek o gün ağladım. O gün çok kötüydüm.

Sonra telefonum çaldı, TTB’den aradılar ve Genel Kurul’a çağırdılar. Olay TTB’ye gidince, bu profesörün transfobisi tıp dünyasında da duyuldu. Sonra ünlülere ulaştı, onlar sosyal medyadan tepki gösterdiler. Ben bu kadar duyulacağını hiç düşünmemiştim.

Bu gelişmelerin ardından sana açılan soruşturma nasıl ilerledi?

Bana açılan soruşturmanın düştüğünü ve hocaya soruşturma açıldığını öğrendim.

Hocanın soruşturmasında ben tanıklık yaptım, o da ifade verdi. Kapıda savunma vermek için beklediğini görmek hoşuma gitti açıkçası.

Sonra da ceza aldığını bana bildirdiler.

Ne ceza aldı?

Tam bilmiyorum açıkçası ama şunu söylediler; hocanın dahiliye sözlüsüne girme yetkisi elinden alındı. Bizde dahiliye çok önemli bir daldır ve sözlüsüne girmek büyük bir onurdur.

Bu süreçte dayanışma bana çok iyi geldi. Dayanışmanın gücünü görünce, ameliyatım için de fon açmaya karar verdim. Mimarlık okuyan bir trans kadın arkadaşım kendisi için açtığını söyledi ve bana da tavsiye etti. Ben de kampanyayı açtım. Çünkü benim acilen ameliyat olmam gerekiyor.

Neden aciliyeti var?

Şu anda maalesef kimlik kartımda erkek yazıyor. Türkiye’de kimlik kartını değiştirmek için ameliyat şartı var.

Kadın kimliği almadan atamamın yapılmayacağından da çekiniyorum. Son 2 senedir doktorlar hakkında güvenlik soruşturmaları yürütülüyor, ben de erkek kimlikli bir kadın olmamın atamamı etkileyeceğini düşünüyorum. 5. sınıfa geçtim, mezun olmama çok az kaldı. O yüzden mezun olmadan ameliyatımı olmalıyım.

Translar için diplomada en önemli sorun isim. Mezun olmadan ismimizi değiştirmemiz gerekiyor. Sonra değiştirirsen diplomanın sana ait olduğuna dair bir işaret kalmıyor, doğrudan geçersiz gibi oluyor. Kimlikteki ismimi ben de yeni değiştirdim. Trans geçiş sürecime de bir yıl önce başladım aslında. Her şey çok hızlı gelişti.

Tıpta hangi alanda uzmanlaşmak istiyorsun?

Dahiliye ya da kadın doğum. Psikiyatri, cerrahi gibi LGBTİ’leri daha çok ilgilendiren alanlar var ama puanları çok yüksek. Bakalım, göreceğiz.

Bu seneyi çalışarak geçirdin. Hastanede çalışma deneyimin nasıldı?

Çok uzun seneler okuyoruz ama ilk 3 seneyi tamamlayınca çalışıyoruz, hastalarla iletişim halinde oluyoruz, okuldan uzaklaşıyoruz. Onu seviyorum.

Profesörlerimin büyük çoğunluğu bana destek oluyor, öğrenciler de öyle.

Toplumda bir trans kadın algısı var ve ona uymayanlara trans kadın demiyorlar. Şimdiye kadar hastalardan kötü bir tepki görmedim çünkü trans olduğumu da bilmiyorlar.

Açıkçası hastalardan çekiniyordum, hasta yakınlarının sağlık çalışanlarına nasıl saldırdığını görüyoruz. Daha geçen gün bir hasta yakını, doktorun başına kaldırım taşıyla vurmuş. Bu kişi kalkıp bir trans kadına ne yapar…

O yüzden de trans olduğumu hastalara beyan etmiyorum.

Hem bir tıp öğrencisi hem de bunu yaşayan bir özne olarak, geçiş sürecinin nasıl olduğunu bize anlatabilir misin?

Psikiyatriye başvuruyorsunuz, üniversite hastanesi olması lazım. İstanbul’da başvuracağınız yer Çapa ya da Cerrahpaşa. Sizi en fazla 6 ay gözlemliyorlar, önce psikiyatriye, sonra da endokrine yönlendiriyorlar. Endokrinde hormon testi yapılıyor ve hormon kullanmaya başlıyorsunuz. Tüm bu süreç 1 sene kadar sürüyor.

SGK hormon ilaçları dışında her şeyi karşılıyor. Hormon ilaçlarının maliyeti de ayda 150-200 lira civarı tutuyor. Ama artık doktorlar hormon ilaçları için rapor yazmaya başladı. Böyle olunca ilaçları da SGK karşılamış oluyor.

Hormon süreci nasıl geçiyor?

(Trans kadınlar için) Vücuttan testosteron çıkıp östrojen yüklüyorsun. Her hormonun etkileri var. Duyguların değişiyor, sonuçta reseptörlerin algıladığı hormon değişiyor, kodlar değişiyor yani.

Mesela amfideki transfobik olayı yaşadığımda, hormon kullanmaya başlayalı birkaç ay olmuştu, duygusal olarak çok kırılgandım.

Bu durum ilk 6 ay sürüyor. Alışınca vücudun tolere etmeye başlıyor. Şu anda öyle hissetmiyorum.

Sonra da ameliyat süreci mi başlıyor?

En önemlisi ameliyat. Bu noktada trans erkekler daha şanslı çünkü mastektomi (meme aldırma) ve histerektomi (rahim aldırma) operasyonlarını SGK karşılıyor. Bu ameliyatlar kesip çıkarma ameliyatı olduğu için yapan doktordan doktora çok değişiklik de olmuyor. Ama vajinoplasti gibi bir şeyi varetme operasyonları çok riskli operasyonlar.

SGK bu operasyonu karşılıyor ama bu operasyonu sigorta kapsamında yapan doktor yok. Olsa bile SGK ile bu operasyonu yapan doktora güvenmek zor.

Neden?

Çünkü tıp eğitiminde trans geçiş süreciyle ilgili hiçbir şey öğretmiyorlar. Kişi isterse, mezun olduktan sonra kendini bu konuda geliştiriyor. O kişi o eğitimi almamışsa, bu ameliyatı yapamaz.

Bu konuda uzman doktorların isimleri translar arasında biliniyor olmalı.

Evet. Bu ameliyat çok önemli olduğu için, olabildiğince iyi birine yaptırmak istiyorum. Daha iki yıl önce bir trans kadın ameliyatta öldü. Aktivistti, İzmir’de yaşıyordu. Ama kişiden kaynaklanan bir komplikasyondan dolayı öldüğü söylendi. Doktor hata yapsaydı, ceza alırdı zaten.

Ne gibi komplikasyonlar yaşanıyor bu ameliyatta?

Onarılabilir komplikasyonlar ve daha büyük komplikasyonlar var. Sık görülen, onarılabilir komplikasyonlar enfeksiyon, klitoris kuruluğu gibi şeyler. Mesela bir arkadaşım iyi bir doktora olmamış ve enfeksiyon kapmış; tekrar operasyon geçirmiş, 3 hafta yatmış. Başka bir arkadaşımın klitorisinde kuruluk olmuş çünkü sinir hücreleri iyi yapıştırılamamış; ikinci bir operasyon geçirmiş, 1 ay yatmış.

Herhangi bir komplikasyon yaşamak istemiyorum. Ayrıca böyle bir durumda okulumu aksatmak da istemiyorum, üniversitede devam zorunluluğum var.

Cinsiyet uyum ameliyatının maliyeti ne kadar?

20-30 bin lira civarı.

Çiçek Tahaoğlu- Bianet