Bir köpek istediğini yaptırmak için çaresiz kaldığında, doğrudan doğruya sahibinin gözlerine bakar.

Üzgün bakışların nedeni?

Bir köpek istediğini yaptırmak için çaresiz kaldığında, doğrudan doğruya sahibinin gözlerine bakar.

Araştırma: Köpeklerin “üzgün” bakışlarına yol açan yüz kasları insanların ilgisini çekmek için evrimleşti.

Köpeklerin “içli” bakışlarının insanlarla daha iyi geçinmek için evrimleştiği ortaya çıktı.

Yeni bir araştırmaya göre, evcilleştirilme sürecinde köpeklerin kaşlarının iç kısmının yükseldiği ve yüz kasları farklı evrimleşen hayvanların “içli bakışlarla” insanları etkilediği saptandı.

Portsmouth Üniversitesi’nden bir grup bilim insanı araştırma kapsamında 33 bin yıl önceki kurtlardan evcilleştirilen köpek anatomisi ve davranışını inceledi.

Kurt ve köpeklerdeki yüz kaslarının gözler dışında benzer olduğu bulunan araştırmada, köpeklerin gözlerinin etrafında özgün bir kasın bulunduğu, kurtlardaysa “düzensiz bir sinir kümesi”nin yer aldığı keşfedildi.

Bir köpek istediğini yaptırmak için çaresiz kaldığında, doğrudan doğruya sahibinin gözlerine bakar. Köpekler için çok doğal bir davranış olan bu duygu yüklü bakışı, köpeğin en yakın akrabası olan kurtta göremeyiz. İncelemelere göre insan ve dört ayaklı dostlarımız arasındaki göz teması, sosyal etkileşim açısından büyük bir önem taşıyor.

2013 yılında gerçekleştirilen bir araştırma örneğin, kaşlarını kaldırarak duygu yüklü bir ifade takınan barınak köpeklerinin çok daha çabuk yuva bulduklarını göstermişti. Kısmen aynı araştırmacılarca gerçekleştirilen yeni bir çalışmaya göre ise köpeğin bu yetiyi, evcilleştirme sürecinde kazandığı saptandı. Uzmanlar bunun, acınası bakışın insanlarda çok etkili olmasıyla ilgili olduğunu tahmin ediyorlar.

Portsmouth Üniversitesi’nden Juliane Kaminski ile çalışan ekip, araştırma çerçevesinde altı kurdun yüz kaslarını altı köpeğin kaslarıyla karşılaştırınca, gözler dışında hemen hemen aynı olduğunu fark ettiler. Mesela kaşların iç kısımlarındaki kaslar tüm köpeklerde var. Fakat kurtlarda bu bölgede çok az kas lifi ve bağdokusu tespit edildi. Kurt, insanla karşı karşıya kaldığında asla kaşlarını kaldırmıyor. “Kaşları belirgin bir şekilde yukarı doğru kaldırma yetisi sadece köpeklerde var” diyor araştırmacılar.

Sibirya kurtlarında yok

Kurtlarda bulunmayan bu kasların tek bulunmadığı köpek cinsi ise Sibirya kurdu.

Bilim insanları köpeklerin bu kaş kaldırma hareketini yaptığında, insanlarda onların istediğini yapmak için arzu uyandırdığını ortaya koydu.

Araştırmaya göre, bunun nedeni ise köpeklerin bu bakışı yaptığında, gözlerinin olduğundan daha büyük gözükmesi, bir bebeği andırması ve insanların üzgün olduğunda sergilediği hareketin aynısı olması.

Çalışma kapsamında 4 vahşi kurt ile 6 evcilleştirilmiş köpeğin yüz anatomisi incelendi. Araştırmacılar aynı zamanda 9 kurdun ve köpek barınağında yaşayan 27 köpeğin davranışlarını analiz etti.

Bu kaş hareketinin bir evrim sonucu gelişip gelişmediğini anlamak için, iki türün yüz anatomisiyle davranışlarını inceledik. Araştırmamız sonucu da, köpeklerin kaş kaldırma hareketini yapmasını sağlayan kasın kurtlarda düzensiz ve sınırlı sayıda bir sinir kümesi olarak var olduğunu gördük. Köpeklerdeki kaşların iç kısmını yukarı kaldırmaya yarayan kas, en yakın akrabaları olan kurtlarda bulunmuyor. Yalnızca 33 bin yıl önce ayrılan bir türde böyle büyük bir fark olması çok ilginç. Böylesi hızlı gelişen kas evriminin de doğrudan köpeklerin insanlarla olan sosyal etkileşimi sonucu ortaya çıktığını düşünüyoruz.

Kuzey Karolina Eyalet Üniversitesi’nden Anatomi uzmanı Adam Hartstone-Rose da, “Bu kaslar o kadar ince ki neredeyse şeffaf. Ancak yine de evrimleşmenin güçlü baskısı altında bu kasların sebep olduğu hareketin çok etkili olduğunu görüyoruz. Yüz ifadelerindeki bu kadar basit farklılıkların ilk insanlarla köpekler arasındaki ilişkiyi tayin etmesi gerçekten dikkate değer” diye konuştu.