Dadı Devlet Endeksi (DDE), 2016’dan beri her yıl European Policy Information Center (EPICENTER) tarafından, Avrupa devletlerinin “yaşam tarzı düzenlemelerine” ilişkin tespitlerde bulunan bir endekstir. 30 ülkeden oluşan endeks, ülkeleri alkol, tütün, e-sigara ve fast-food/meşrubat alanlarında sırasıyla 33.3, 33.3, 16.7 ve 16.7 üzerinden puanlamaktadır.

Özgürlük Araştırmaları Derneği olarak Türkiye’ye ilişkin verilerin işlenmesine katkı sağladığımız bu endekste Türkiye, araştırmaya ilk defa dahil edildiği 2023 senesinde olduğu gibi bu yıl da birincilik koltuğunu açık bir farkla korudu. Ancak bu birincilik, maalesef bizi mutlu edecek türden değil

Endeks biz ene söylüyor? 

Dadı Devleti Endeksi, adından da anlaşılacağı üzere bir devletin vatandaşlarına kendi yaşam tarzları hakkında karar ve sorumluluk alabilen yetişkinler mi, yoksa her an gözetilmeye muhtaç çocuklar gibi mi davrandığını ölçen bir endeks. Endeksin puanları, sıralamayla paralel olarak en yüksek puanın dadılık pratiklerini en çok kullanan, en düşük puan ve sıralamanın ise vatandaşlarına birer yetişkin gibi davranan politikaları değerlendiriyor.

Bu anlamda, Türkiye’nin iki senedir koruduğu birincilik koltuğu, maalesef umut verici bir birincilik değil. Liberal demokrasilerde vatandaşlar, bireysel sorumluluk ilkesi bağlamında kendi hayatlarına dair karar ve sorumluluk alabilen özgür bireyler olarak değerlendirilmelidir. Güvenliğe ve halk sağlığına ilişkin politikalar da, sözüne ettiğimiz bu sorumluluğun negatif dışsallıklarına karşı bir muhafız görevi görmeli, yani ortada bir sorun varsa müdahale etmelidir. Mevcut senaryo, Türkiye’de bireysel özgürlükler ve yaşam tarzına ilişkin umut verici bilgiler içermiyor. Ancak, bu sorunları endekste olduğu gibi bilimsel ve özgürlükler terazisinde tartmak suretiyle kalıcı ve toplumun her kesimini tatmin edecek çözümlere ulaşmak mümkün.

DADI DEVLET NEDİR?

Dadı devleti , bir hükümetin veya politikalarının aşırı korumacı olduğu veya kişisel tercihlere gereksiz yere müdahale ettiği görüşünü aktaran İngiliz kökenli bir terimdir. Terim, böyle bir hükümeti bir dadının çocuk yetiştirmedeki rolüne benzetmektedir.