CHP Bartın Milletvekili Av. Aysu Bankoğlu, Dışişleri Bakanlığı’nın 2026 bütçesine ilişkin yaptığı konuşmada Ulusal Ajans’ın Avrupa fonlarını yandaş vakıf ve derneklere dağıttığını ifade etti.

Dışişleri Bakanlığı bütçesinde aslında ülkemizin itibarı, diplomasi gibi konuları tartışmamız gerekirken; Avrupa Birliği kaynaklı hibe programlarının, Ulusal Ajans eliyle, iktidara yakın vakıflara adeta bir “arka bahçe fonu” gibi dağıtılmasını konuşacağız. Ulusal Ajans’ın kendi açıkladığı kabul listelerine bakıyoruz. Her yıl, her dönemde, her programda aynı tablo. Tesadüf mü: Hayır. Bu, sistematik bir tercihtir. Bu, siyasi bir yönlendirmedir. Bu, kamu kaynağının adrese teslim dağıtılmasıdır. Sayın Bakan, biz geçen yıl da bu komisyona rakamlarla geldik. Geçen yıl da söyledik, “Hibelerin belli kesimlere verildiği iddiası tamamen gerçek dışıdır” diyerek geçiştirdiniz.

BUGÜNKÜ KURLA YAKLAŞIK 53 MİLYON LİRA PARA AKTARILMIŞ

Gerçekler, veriler ortada. Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV)’e, evet, bu ülkenin yurttaşlarının çok iyi bildiği o vakfa son 4 yılda toplam 612 bin 261 Euro hibe verilmiş. Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA)’ya 463 bin 686 Euro para aktarılmış. Bu ikisine bugünkü kurla yaklaşık 53 milyon lira para hibe edildi. TÜGVA Yüksek İstişare Kurulu Üyesi Bilal Erdoğan, TÜRGEV yönetiminde Esra Albayrak var. Bu hibeler ise doğrudan TÜRGEV ve TÜGVA’nın proje koordinatörü olduğu hibeler. Paydaş oldukları projeleri ayrıca araştırdığımızda ise sayı bini buluyor. Listede yine hepimizin bildiği İlim Yayma Cemiyeti de var, mütevelli heyeti başkanı kim, yine Bilal Erdoğan. Kadın ve Demokrasi Vakfı (KADEM) var, eski mütevelli heyet başkanı Sümeyye Erdoğan. SETA var, adı sanı belli olmayan AKP’li vakıflara yüz binlerce avro kaynak aktarılmış.

VAKIFLARIN NEREDEYSE TAMAMI VERGİDEN MUAF!

TARPOL, Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi var mesela. Nehirlerin kirlenmesine üzülmüşler. Nehirleri temizlemek için çeşitli egzersiz aktiviteleri yapalım gibi dahiyane bir fikirle fona başvurmuşlar. Hemen hibe çıkmış. Başkanı Mehdi Eker, Eski AKP’li Bakan. Yeni Dünya Vakfı. Bunlar da küresel ısınmaya üzülüp dijital dönüşüm çalışmak istemişler. 1,5 milyon liralık hibe anında çıkmış. Başkanı kim, Mahmut Göksu, eski AKP milletvekili, İlim Yayma Cemiyeti’nde yüksek kurul üyesi… Benzer başka vakıflarda da üye. Üstelik bu vakfa vergi muafiyeti kararı da alınmış. Vizyoner Kadınlar Derneği (VİKADER) hibe almış, Başkanı Eski İstanbul İl Kadın Yönetiminden. Takiyyüddin Derneği de mürekkep yapımı, parfüm üretimi, adli mikroskopi, kağıt doğrulama ve biyometrik analiz gibi atölyeler yapmak istemişler. 50 bin Euro hemen hibe almışlar. Başkanı eski AKP İstanbul yönetimi sivil toplum başkanı. Bu yapılara Avrupa Dayanışma fonundan ana eylem programlarına kadar her kalemden fon aktarımının yolu açılmış. Yine bu vakıfların neredeyse tamamı vergiden de muaf. Listede cemaat ve tarikatlara yakın vakıf ve dernekler var. Aziz Mahmud Hüdayi adına Hüdayi Mezunları Derneği var, yine hibe almış.

GENÇLERİN SESİ BASTIRILIRKEN, YANDAŞ VAKIFLAR GÜÇLENDİRİLİYOR

Bu hibe programları normalde demokratik ülkelerde gençlerin daha özgür, daha donanımlı, daha dünya ile entegre olması için yürütülür. Bizde ise gençlerin sesi bastırılırken, belli vakıflar siyasi olarak güçlendiriliyor.

SORUN SADECE LİYAKAT DEĞİL, SİYASİ TERCİH SORUNU

Ulusal Ajans, Sayın Bakan, sizin bakanlığınıza bağlı bir kurum. Sorumluluk da sizin. Soruyorum:

1. Bu fonlar kimlerin talimatıyla, hangi kriterlerle dağıtıldı?
2. Değerlendirme komisyonlarını kim belirliyor?
3. Proje puanlamaları nasıl yapılıyor?
4. Neden yıllardır hep aynı kurumlar kazanıyor?
5. Neden bağımsız gençlik örgütleri kapıdan içeri giremiyor?
6. Neden şeffaflık yok?
7. Neden kamuya açıklanan raporlar yetersiz ve denetime kapalı?

Bize bağımsız denetçileri örnek vermeyin; bağımsız denetçiler, muhasebe kayıtları dışında denetim yapmıyor. Sorun sadece liyakat değil; sorun siyasi tercihtir. Buradan açık bir çağrı yapıyoruz. Ulusal Ajans’ın tüm değerlendirme süreçlerini şeffaflaştırın, fon dağıtımını objektif kriterlere bağlayın.