Bugün 1 Mayıs İşçi Bayramı; işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü.

Dünyayı sarsan Koranvirüs salgınının ardından kitlesel kutlanacak ilk 1 Mayıs için hazırlıklar tamamlandı. İşçiler, kamu emekçileri, öğrenciler, hekimler, emekliler, yaşam savunucuları, kadınlar meydanlarda hep bir ağızdan insanca yaşamı savunacak. Enflasyon, alım gücündeki ciddi gerileme nedeniyle bu 1 Mayıs’ta toplumun tüm kesimlerinin ekonomik talepleri öne çıkıyor.

1 MAYIS TARİHİ

İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesinden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.

1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil'de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, 'Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanmıştı.

Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'na yol açtı.

Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889'da toplanan İkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü" olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.

Zamanla 8 saatlik iş günü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı.

TÜRKİYE'DE KANLI 1 MAYIS

1 Mayıs Katliamı, 11 Mayıs 1977 günü Taksim Meydanı'nda kutlanan İşçi Bayramı'nda 34 kişinin hayatını kaybetmesi ve 136 kişinin de yaralanması ile sonuçlandı.

1 Mayıs 1977 günü İşçi Bayramı'nı kutlamak üzere çeşitli illerden İstanbul'a gelenler ile birlikte yaklaşık 500 bin kişi Taksim Meydanı'ndaki kutlamalara katıldı. Katılımın yüksek olması sebebiyle kortejlerin alana girmesi uzun sürmüş, konuşmalar da uzamıştır. Saat 19.00 sularında dönemin DİSK genel başkanı Kemal Türkler konuşmasının sonuna geldiğinde etraftan silah sesleri duyulmaya başlandı. Sular İdaresi binasının üstünden ve meydandaki otelin çeşitli katlarından açılan bu ateş sonucu insanlar panik halde kaçışmaya başladı, kısa bir süre içinde Intercontinental Oteli'nin (Bugün The Marmara Oteli) de üst katlarından da ateş açıldı.

İnsanlar panik halde kaçmaya çalışırken polis de ses bombaları ve panzerlerle kalabalığa müdahale etmeye başladı. Kalabalık, kaçmak için özellikle Kazancı Yokuşu'na yöneldi ancak burada bulunan bir kamyonun yolu tıkaması yığılmaya ve buna bağlı ezilmelere sebep oldu. 28 kişi ezilme ya da boğulma nedeniyle, 5 kişi silahla vurulma nedeniyle, 1 kişi de panzer altında kalarak toplamda 34 kişi yaşamını yitirdi, yaklaşık 130 kişi de yaralandı. DİSK'in yayınladığı listede ise 36 kişinin öldüğü belirtilmişti.

BAKINIZ / Hasan Hınıslı yazdı: Oradaydım-1 Mayıs 1977

İL İL 1 MAYIS 2022 KUTLAMALARI

İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma günü 1 Mayıs, Türkiye'nin pek çok ilinde kutlanacak. İllerdeki kutlamaların yer ve saatleri ise şöyle açıklandı:

İSTANBUL
Saat: 13.00
Yer: Maltepe miting alanı

ANKARA
Saat: 14.00
Yer: Tandoğan Meydanı

İZMİR
Saat: 13.00
Yer: Gündoğdu Meydanı

ADANA
Saat: 15.00
Yer: Kasım Gülek (Yürüyüş) Uğur Mumcu Meydanı (miting)

ANTALYA
Saat: 13.00
Yer: Aydın Kanza Parkı

ARTVİN/HOPA
Saat: 12.30
Yer: Çay fabrikası önü / Yürüyüş sonrası Metin Lokumcu Meydanında miting

ARTVİN/KEMALPAŞA
Saat: 11.00
Yer: Kemalpaşa Meydanı

BOLU
Toplanma yeri: İzzet Baysal Anıtı
Saat: 12.00
Açıklama yeri: Valilik önü

BURSA
Saat: 12.00
Yer: Eski Atatürk Stadyumu, Kent Meydanına yürüyüş

BALIKESİR
Merkez
Saat: 12.30
Yer: Çarşamba Pazarından Kuvay-ı Milliye Meydanına yürüyüş

Ayvalık
Saat: 12.00
Yer: Öğretmen Evi önünden Cumhuriyet Meydanına yürüyüş

Bandırma
Saat: 11.00
Yer: İDO önünden Cumhuriyet Meydanına yürüyüş

Burhaniye
Saat: 15.00
Yer: Eski kütüphane önünden Cumhuriyet Meydanına yürüyüş

Gömeç
Saat: 13.30
Yer: Saadettin Baycan Parkında Cumhuriyet Meydanına yürüyüş

Edremit
Saat: 10.00
Yer: Eski Vergi dairesi önünden Şehit Hamdi Bey Meydanına yürüyüş

Balya
Saat: 16.00
Yer: Çok Amaçlı Liseden Cumhuriyet meydanına yürüyüş

ÇANAKKALE
Saat: 12.00
Yer: Eski Salı pazarı

DENİZLİ
Saat: 12.30
Yer: Çınar Meydanından Ulus Tokat kavşağına yürüyüş

DÜZCE
Toplanma yeri: Belediye Meydanı
Saat:11.30
Açıklama yeri: Anıt Park

ESKİŞEHİR
Saat: 11.00
Yer: Atatürk Bulvarı Atatürk Anıtı önü

HATAY
Merkez
Saat: Doğuş okulları önü
Yer: 15.00

İskenderun
Saat: 15.00
Yer: İskenderun Sahil Evlendirme Dairesi

KAYSERİ
Saat: 15.00
Yer: Mimar Sinan parkı

KIRŞEHİR
Saat: 13.00
Yer: Cacabey Meydanı

KASTAMONU/Cide (Emekli-sen)
Saat: 11.00
Yer: Rıfat Ilgaz Evi

KOCAELİ
İzmit
Toplanma yeri: Doğu Kışla
Saat:12.00
Miting: Anıtpark
Saat:13.00

Gebze
Toplanma alanı: Trafo Meydanı
Saat: 15.00
Miting: Gebze Kent Meydanı

MANİSA
Saat: 12.00
Yer: Manolya Meydanı

MERSİN
Merkez
Saat: 10.30
Yer: Eski Tevfik Sırrı Gür Stadyumundan Cumhuriyet Meydanına yürüyüş

Tarsus
Saat: 11.00
Yer: Kleopatra kapısı

OSMANİYE
Saat: 14.00
Yer: Masal Park yanı

SAKARYA
Merkez
30.04.2022 Cumartesi
Saat: 15.00
Toplanma yeri: AKM önü

Sapanca
Saat:11.00
Toplanma Yeri: Kuvayı Milliye Parkı

SAMSUN
Saat: 12.30
Yer: Shell kavşağında toplanma, Cumhuriyet Meydanına yürüyüş

RİZE
Merkez
Saat: 14.00
Yer: Demokrasi Meydanı

Fındıklı
Saat: 11.00
Yer: Çayıroğlu köprüsünden meydana yürüyüş

ZONGULDAK
Merkez
Toplanma Yeri: İstasyon Caddesi
Saat: 11.30
Miting alanı: Madenci Anıtı

Çaycuma
Saat: 10.00
Yer: Cumhuriyet Meydanı

DİYARBAKIR
Saat: 12.00
Yer: İstasyon Meydanı

ANTEP
Saat: 12.00
Yer: Kırkayak Parkı

BATMAN
Saat: 12.00
Yer: 8 Mart Parkı

VAN
Saat: 10.00
Yer: Musa Anter Parkı

DERSİM
Saat: 12.00
Yer: Seyit Rıza Meydanı

MALATYA
Saat: 13.00
Yer: Emeksiz üst kavşağı

ADIYAMAN
Saat 11.00
Yer: Uzat Süper Center

ELAZIĞ
Saat: 12.00
Yer: Perşembe pazarı

URFA
Saat: 16.00
Yer: Topçu Meydanı

MUĞLA
Saat: 10.00
Yer: Mehmet Ali Eren Parkı
Miting alanı: Açık oto pazarı/13.00

AYDIN
Saat: 12.00
Yer: Efeler Taşköprü