ZİRVEDE GÜVENLİK VURGUSU: 5. MADDEYE SADAKAT YENİLENDİ

Zirvede yayımlanan ortak deklarasyonda, NATO’nun temel taşlarından biri olan 5. maddeye olan bağlılık yinelendi. Bu maddeye göre, NATO üyelerinden birine yapılacak silahlı bir saldırı, tüm ittifaka yapılmış sayılıyor.

“Ortak savunma kararlılığımız değişmeyecek” vurgusu yapılan bildiride, özellikle Avrupa güvenliği açısından bu dayanışmanın vazgeçilmez olduğunun altı çizildi.

NATO 2026 ZİRVESİ TÜRKİYE’DE YAPILACAK

Alınan kararlar arasında Türkiye’yi yakından ilgilendiren bir gelişme de yer aldı. NATO’nun 2026’daki Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi, Türkiye’de gerçekleştirilecek. Zirvenin yapılacağı şehir önümüzdeki aylarda netleşecek.

TRUMP’TAN 5. MADDE YORUMU: “BEN DOSTLUĞA BAĞLIYIM”

Lahey’e inişi sırasında uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan ABD Başkanı Donald Trump, 5. maddeye bağlılıkla ilgili gelen soruya, net bir yanıt vermedi. “Tanıma bağlı. Ben dostluğa ve güvenliğe bağlıyım” diyen Trump, zirvede konuyu daha detaylı açıklayacağını söyledi.15.40 – RUTTE: ANLAŞMA, SAVUNMADA KUANTUM SIÇRAMASI YARATACAK
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, zirve sonrası yaptığı açıklamada, kabul edilen anlaşmanın kolektif savunmada “kuantum sıçraması” yaratacağını ifade etti.
ABD Başkanı Donald Trump’a yönelik “baba” benzeri ifadeler kullanmasının zayıflık göstergesi olup olmadığı sorulan Rutte, “Trump övgüyü hak etmiyor mu?” yanıtını verdi. İsrail-İran savaşındaki ateşkesi sağladığı için Trump’ın takdiri hak ettiğini belirten Rutte, “İran, nükleer silaha sahip olamaz” dedi.
Rutte ayrıca, Trump’ın NATO ülkelerini savunma harcamaları konusunda yatırım yapmaya zorladığını ve ABD’nin İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırılarının uluslararası hukuka uygun olduğunu savundu.

15.30 – CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN, ALMANYA BAŞBAKANI MERZ İLE GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Zirvesi çerçevesinde Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile bir araya geldi.

15.15 – NATO ZİRVESİ DEKLARASYONU AÇIKLANDI
Lahey’deki zirvenin ikinci gününde açıklanan deklarasyonda, müttefiklerin NATO’nun 5’inci maddesine bağlılıklarını yineledikleri belirtildi.
Deklarasyonda, 2035 yılına kadar savunma harcamalarının %5’e çıkarılacağı ve bunun %3,5’inin temel savunma gerekliliklerine ayrılacağı bildirildi.
Ayrıca, Rusya’nın uzun vadeli tehdidi ile terörizmin sürekli riski vurgulandı. Transatlantik savunma sanayi iş birliğinin hızla genişletileceği ve Ukrayna’ya verilen desteğin süreceği ifade edildi.
Plan çerçevesindeki gelişmelerin ve harcamaların 2029’da gözden geçirileceği de bildirildi.
Deklarasyonda, 2026 NATO Zirvesi’nin Türkiye’de yapılacağı açıklandı.

15.05 – ERDOĞAN, İNGİLTERE BAŞBAKANIYLA GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile yaptığı görüşmede ikili ilişkiler ve bölgesel gelişmeleri ele aldı.
Ticaret hacminin 30 milyar dolara çıkarılması hedefini vurgulayan Erdoğan, savunma sanayii başta olmak üzere tüm alanlarda iş birliğini artırma kararlılığını dile getirdi.
Erdoğan ayrıca, Ukrayna-Rusya savaşında adil ve kalıcı barışın sağlanması, İran-İsrail geriliminde ateşkese bağlılık ve Gazze’de kalıcı ateşkes ile engelsiz insani yardım erişiminin Türkiye’nin öncelikleri olduğunu belirtti.
Suriye’nin toprak bütünlüğü ve mültecilerin geri dönüşü konusundaki kararlılık da vurgulandı.
Görüşmeye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve diğer yetkililer de katıldı.

12.20 – AÇILIŞ KONUŞMALARI YAPILDI
NATO Genel Sekreteri Rutte, zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, Trump’ın savunma harcamalarının artırılmasındaki rolünü takdir etti.
Ardından söz alan Hollanda Başbakanı Dick Schoof, NATO tarihinde Hollanda’da yapılan ilk zirveye ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyduklarını ifade ederek, “Tarihi bir savunma artışı sağlanacaktır” dedi.
Schoof, Ukrayna savaşıyla birlikte barışın kıymetinin daha iyi anlaşıldığını ve bunun da bir bedeli olduğunu söyledi.

12.10 – AİLE FOTOĞRAFI ÇEKİLDİ
Zirve kapsamında aile fotoğrafı çekildi. Türkiye’yi temsil eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, fotoğrafta İngiltere Başbakanı Starmer ve İsveç Başbakanı Kristersson’un arasında yer aldı.
Ardından liderler salona geçti. Erdoğan burada ABD Başkanı Trump ve İspanya Başbakanı Sanchez ile kısa sohbetlerde bulundu.

11.25 – RUTTE VE TRUMP’TAN ORTAK AÇIKLAMA
Zirvenin ikinci gününde NATO Genel Sekreteri Rutte ve ABD Başkanı Trump ortak basın toplantısı düzenledi.
Trump, İsrail-İran ateşkesinin genel olarak iyi gittiğini, yalnızca küçük bir ihlalin yaşandığını belirtti. İran’ın uranyum zenginleştirmesinin şu anda en uzak tercih olacağını ifade eden Trump, Tahran’ın nükleer programına izin verilmeyeceğini vurguladı.
Trump, çatışmayı “okul bahçesindeki iki çocuk kavgasına” benzetti ve zamanlama açısından müdahalenin isabetli olduğunu söyledi.
Ayrıca Trump, İran’ın nükleer programının 7 gün öncesine göre çok geride olduğunu, bazı tesislerin “haritadan silindiğini” savundu.
Gazze konusunda da açıklamalarda bulunan Trump, “Anlaşmaya çok yakınız. Rehinelerin serbest bırakılmasında ilerleme sağlanacak” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da saldırılar sonrası bazı nükleer tesislerin “haritada bile bulunamadığını” iddia etti.

TRUMP’TAN ABD MEDYASINA SERT SÖZLER

Trump, ABD basınına yansıyan haberlerde ABD’nin İran’a saldırılarının nükleer tesislere büyük bir hasar vermediğinin ifade edilmesine ilişkin olarak da basın kuruluşlarını hedef almayı sürdürdü.

ABD Başkanı, “The New York Times (NYT) pisliktir, bunlar kötü insanlar” diye konuştu, CNN’deki gazeteciler için de “geri zekalılar” sözlerini kullandı.

Basına yansıyan ve ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) dayandırılan raporda, ABD’nin saldırılarının İran’ın nükleer programını sadece birkaç ay geriye götürdüğü belirtilmişti. İran’ın nükleer tesislerine dair istihbaratın doğru olup olmadığı yönündeki soruya yanıt veren Trump, istihbaratın neticesiz olduğunu savundu. ABD Başkanı, “İstihbarat bilmediğimizi söylüyor. Çok ciddi olabilir. İstihbarat buna işaret ediyor” ifadelerini kullandı.

İsrail’in saldırı, abluka ve işgali altında olan Gazze’ye dair de konuşan ABD Başkanı, “Gazze’de büyük bir ilerleme sağladık. Anlaşmaya yakınız” diye konuştu. Trump, İran’a yönelik saldırıların Gazze’deki rehinelerin serbest bırakılmasına da yardımcı olacağını savundu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da toplantı sırasında söz alarak, ABD’nin saldırılarının ardından İran’ın nükleer tesisini “haritada dahi bulamadıklarını” belirterek, “Her şey gitmişti. Silinip gitmişti” açıklamasında bulundu.

SOSYAL MEDYADAN DA TEPKİ GÖSTERMİŞTİ

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırısının Tahran’ın nükleer silah üretme kapasitesini tam olarak engellemediği yönündeki iddialara yer veren CNN ve New York Times’ı sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda da “yalancılıkla” suçlamıştı.

Trump, Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, ABD medyasında çıkan ve İran nükleer tesislerine saldırının nükleer tesislerine “tam olarak etki etmediğini, sadece çalışmaları birkaç ay geciktirdiğini” iddia eden haberlere tepki göstermişti. ABD Başkanı, “Yalan haber kanalı CNN, başarısız New York Times ile birlikte tarihteki en başarılı askeri saldırılardan birini etkisiz göstermek için birlik oluşturdu” değerlendirmesinde bulunmuştu.

“İran’daki nükleer tesis tamamen yok edildi. Hem NY Times hem de CNN halk tarafından acımasızca eleştiriliyor” ifadelerine yer veren Trump, ABD’nin etkili medya organlarını “yalan haber yapmakla” suçlamıştı.