Bilim insanları, Antarktika'nın deniz buzunda devasa bir deliğin nasıl oluştuğuna dair uzun süredir devam eden gizemin bir kısmını çözdüler.

Antarktika çevresindeki deniz buzunda nadir görülen bir açıklığın sırrı çözüldü. 2016 ve 2017 kışlarında gerçekleşen ve neredeyse Galler'in iki katı büyüklüğünde olan bu açıklık, araştırmacıları uzun süredir şaşırtıyordu.

Bilim Advances dergisinde yayımlanan bir çalışma, Maud Yükselişi polynyası adı verilen ve oluşumunun ve haftalarca devam edebilmesinin ardındaki ana süreci açıklıyor. Araştırmanın başlığı "Maud Yükselişi'nde Açık Okyanus Polynya Oluşumunu Sağlayan Anahtar Mekanizma Olarak Ekman İletken Tuz Taşınımı."

BATIK DAĞ BENZERİ ÖZELLİK!

Southampton Üniversitesi, Gothenburg Üniversitesi ve California San Diego Üniversitesi'nden araştırmacılar, Maud Rise polynyası üzerinde çalıştılar. Bu açıklık, Weddell Denizi'ndeki batık dağ benzeri bir özellik olan Maud Yükselişi üzerinde büyüyor.

Araştırmacılar, polynyanın rüzgar, okyanus akıntıları ve okyanus tabanının benzersiz jeolojik yapısı arasındaki karmaşık etkileşimler sonucu meydana geldiğini keşfettiler. Bu etkileşimler, ısı ve tuzu yüzeye taşıyarak polynyanın oluşumunu ve uzun süre devam etmesini sağladı.

Antarktika'da, kışın okyanusun yüzeyi donar ve deniz buzunu kaplar. Kıyı bölgelerinde, deniz buzundaki açıklıklar her yıl görülür. Ancak açık okyanus üzerinde, yüzlerce kilometre kıyıdan uzakta, binlerce metre derinlikte olan bölgelerde bu açıklıkların oluşması çok daha nadirdir.

Southampton Üniversitesi'nden Aditya Narayanan liderliğindeki araştırma ekibi, "Maud Yükselişi polynyası, Güney Okyanusu'ndaki deniz buzunu görebilen uzaktan algılama uydularının 1970'lerde fırlatılmaya başladığı zamanlarda keşfedildi. 1974'ten 1976'ya kadar ardışık kışlar boyunca devam etti ve o zamanın okyanus bilimcileri bunun yıllık bir olay olacağını düşünüyordu. Ancak 1970'lerden bu yana olay yalnızca ara sıra ve kısa süreler için gerçekleşti." dedi.

"BAŞKA BİR YERDEN TUZ GİRİŞİ OLMALI"

2016 ve 2017'de, Weddell Denizi etrafındaki büyük dairesel okyanus akıntısı daha da güçlendi. Bu durumun sonuçlarından biri, derin ve sıcak, tuzlu su tabakasının yükselmesidir, bu da tuzu ve ısıyı dikey olarak yüzey suyuna karıştırmayı kolaylaştırır.

Gothenburg Üniversitesi'nden Fiziksel Oşinografi Profesörü Fabien Roquet, "Bu yükselme, deniz buzunun erimesine nasıl neden olabilir. Ancak deniz buzunun erimesiyle birlikte yüzey suyunun tatlanması, karışımı durdurmalıdır. Bu nedenle, polynyanın devam etmesi için başka bir süreç olmalıdır. Başka bir yerden ek bir tuz girişi olmalıdır." dedi.

Araştırmacılar, uzaktan algılanan deniz buz haritaları, otonom batonlar ve etiketli deniz memelilerinden alınan gözlemlerle birlikte okyanusun durumuna ilişkin bir hesaplama modeli kullandılar. Weddell Denizi akıntısı Maud Rise etrafında dolaştıkça, türbülanslı girdaplar tuzu denizdağı'nın üzerine taşıdı.

Bu süreçlerin, Maud Rise polynya'nın oluşumunda yer alan bazı aynı süreçler olduğunu belirten California San Diego Üniversitesi'nden Profesör Sarah Gille, "1970'lerden bu yana gözlemler başladığından beri ilk kez, Güney Okyanusu'ndaki deniz buzunda negatif bir trend var, bu da 2016 civarında başladı. O zamandan önce, oldukça kararlı kalmıştı." dedi.